Η "Αηδονόπιτα" του Ισίδωρου Ζουργού έχει περισσότερο από άλλα έργα του τη σφραγίδα του ιστορικού μυθιστορήματος. Δεν είναι ωστόσο οι μεγάλοι ήρωες, οι γνωστοί από την επανάσταση του 1821, αυτοί που πρωταγωνιστούν, αλλά άνθρωποι που ζουν και αναζητούν τον εαυτό τους μέσα στον τόπο και το χρόνο.
Κεντρικός ήρωας του μύθου είναι ο Γκάμπριελ, αμερικανός φιλέλληνας, ο οποίος εγκαταλείπει τη Βοστόνη προκειμένου να ξεφύγει από τον απελπισμένο έρωτά του για την αγαπημένη του Ελίζαμπεθ. Περνά από τα μεγάλα λιμάνια της Μεσογείου, φτάνει στη Θεσσαλονίκη και αποφασίζει ,μέσα στο πνεύμα του ρομαντισμού που χαρακτηρίζει την εποχή , να μείνει στην Ελλάδα και να λάβει μέρος στον εθνικό απελευθερωτικό αγώνα. Ακολουθεί τη Λαζαρίνα, κόρη του προεστού της Θεσσαλονίκης Ασημάκη,και τον άντρα της, τον οπλαρχηγό Νικήτα,στην κεντρική Ελλάδα, χώρο δράσης των Ελλήνων επαναστατών.Ο έρωτας για την Ελίζαμπεθ δίνει γρήγορα τη θέση του στο ερωτικό πάθος του ήρωα για τη Λαζαρίνα.
Ο αναγνώστης παρακολουθεί σε μεγάλο μέρος την πλοκή μέσα από το ημερολόγιο του Γκάμπριελ που έχει τη μορφή ανεπίδοτων επιστολών στην Ελίζαμπεθ. Ο ήρωας είναι ένας τυχοδιώκτης με κλασική παιδεία ,ένας ρομαντικός, είναι η ποιητική φωνή που φωτίζει τα γεγονότα και εκφράζει σκέψεις και συναισθήματα.
Ένα μεγάλο μέρος του μυθιστορήματος διαδραματίζεται στο Μεσολόγγι, εκεί όπου οι πολύπαθοι 'Ελεύθεροι Πολιορκημένοι' ζουν τις τελευταίες σκηνές του δράματος πριν την πτώση αλλά και κατά τη Μεγάλη Έξοδο. Τα δραματικά γεγονότα αποδίδονται τόσο γλαφυρά που ο αναγνώστης βιώνει κι ο ίδιος την περηφάνια, την αγωνία , τη λαχτάρα για ζωή ,τον αγώνα των πολιορκημένων όχι ενάντια στον εχθρό, αλλά ενάντια στον ίδιο το θάνατο.
Πέρα από τις αναμφισβήτητες αφηγηματικές αρετές του μυθιστορήματος του Ζουργού ,αξίζει να γίνει λόγος για την άψογη γλώσσα, την καλοδουλεμένη αλλά ανεπιτήδευτη,τόσο κοντά στη γλώσσα της εποχής του 1821.
Είναι λοιπόν κάτι παραπάνω από φανερό ότι ο συγγραφέας σέβεται και αγαπά την ελληνική γλώσσα. Οι ιστορικές και λαογραφικές πληροφορίες, που προφανώς με πολύ κόπο και μελέτη συνέλεξε, αποκαλύπτουν μια άλλη μεγάλη του αγάπη ,την ελληνική ιστορία. Τον ευχαριστώ προσωπικά που με τα έργα του συνεχίζει να μας στηρίζει χαμηλόφωνα αλλά ουσιαστικά προσφέροντάς μας το υλικό για τη δική μας αηδονόπιτα.
ΜΑΤΙΝΑ ΚΑΡΑΦΕΡΗ
